Om te voorkomen dat het bepalen van een prijs nattevingerwerk wordt, kun je kengetallen inzetten. Ken-wattes? Ervaringscijfers ontstaan uit wat in de praktijk is gemeten. Zo maak je op een verantwoorde manier een nieuwe begroting.
“Het maken van begrotingen en offertes is verspilde tijd.” Ondernemers beweren dat vaker dan je denkt. Zij vergelijken een nieuw uit te voeren klus liever met een vergelijkbare eerder gerealiseerde opdracht. Op grond van gevoel ‘iets’ erbij of ‘iets’ eraf en voilà, binnen een kwartier is daar de nieuwe prijs. Een toetsing met een weinig betrouwbaar ‘kengetal’.
Vierkante of kubieke meter-prijs
Maar wat is zo’n kengetal eigenlijk? Een veel gebruikt kengetal in de bouw is de m3- of m2-prijs. Een begroting voor een bepaald type gebouw kun je op die manier toetsen met een gelijksoortig project, waarvan uit alle gemiddelden een m3-/m2-prijs is afgeleid. Gemeenten hanteren ze om hun bouwkosten te toetsen: carport met berging, €…/m2 of dakopbouw geschakeld, €…m2. Op grond van deze cijfers worden onder andere renovatieprojecten aanbesteed of toegekend. Voor een deur vervangen staat dan een vast bedrag waar het werk voor wordt uitbesteed en aangenomen.
Kleinere projecten
Bij het begroten van sterk wisselend werk, zoals jij misschien wel uitvoert, wordt het een stuk lastiger om met kengetallen te werken. Gebouwtypes en soorten verbouwingen variëren, waarbij de omstandigheden ook nog eens verschillend zijn. Kun je bijvoorbeeld wandtegelwerk in een kleine badkamer vergelijken met veel meer wandwerk in een grotere? Uit ervaring weet je dat het lastig is om zomaar ergens arbeidsurennormen en kosten voor te bepalen. Iedere begroting vraagt daarom om een eigen aanpak en eigen prijsvorming. Niets mis mee, want zo dwing je jezelf goed na te denken over de wijze van uitvoering en de kosten daarvan.
Richtgetallen
Er is een ruim aanbod aan kengetallen, zowel in bedragen als in normen (arbeidsnormen) beschikbaar waar je iets mee kunt. Gebruik die wel zorgvuldig. Kengetallen zijn altijd richtgetallen.
- Kijk of rekening is gehouden met een gemiddelde tijd voor aan- en afloop, rust en persoonlijke verzorging, werkoverleg en onderlinge afstemming.
- Is de loopafstand t.b.v. aan- en afvoer meer dan gemiddeld? Bereken extra tijd.
- De eenheden waarvoor de kengetallen gelden, zijn weergegeven in stuks, m1, m2 of m3.
- In het kengetal zijn vaak geen bouwplaatskosten en algemene kosten verwerkt.
- Arbeidsnormen gelden dikwijls voor een minimum of maximum hoeveelheid te verwerken materialen. Is dat aantal meer of minder, zijn afmetingen anders of wijkt de werkwijze af, dan moet je daar rekening mee houden.
Kijk ook altijd goed onder welke voorwaarden een kengetal of norm geldt en is samengesteld. De uitzonderingen kunnen juist bepalen of je een kengetal/norm zomaar kunt toepassen of moet aanpassen. Vaak is het laatste het geval.
Eigen kengetallen
Een kengetal helpt bij het samenstellen van een prijs, blijkt uit bovenstaande. In de loop van de jaren heb je zelf natuurlijk ook een grote schat aan ervaringscijfers op kunnen bouwen door middel van nacalculatiegegevens. Achteraf kijken naar wat de werkelijkheid is ten opzichte van wat is begroot, is altijd zinvol. Zo kun je ook snel je eigen kengetallen/ervaringscijfers opbouwen.
Zit nacalculatie nog niet in je systeem? Begin dagelijks te noteren wat je hebt gedaan. Verzamel die gegevens aan het eind van het werk. Zo zie je of je wat verdient of verloren hebt, en hoeveel tijd de werkzaamheden hebben opgeslokt. Het kost een minimum aan tijd om je eigen ervaring op die manier vast te leggen. Bij volgende klussen put je uit eigen verzamelde kengetallen. Zo voorkom je de vraag: hoe zit het ook alweer?
Gouwe ouwe – Dit artikel verscheen in ZZP’er in de Bouw nummer 4 2020.
Lees ook: Keramische vloertegels lijmen? Dit zijn de richtprijzen.
Lees ook: Tem het monster dat faalkosten heet.
