Zet je een aanbouw, dan verandert de vochthuishouding in de vernieuwde woning. Om niet geconfronteerd te worden met vochtproblemen, moet je in het ontwerp en de uitvoering met een aantal zaken rekening houden. Welke? Sebastiaan Netten, directeur van Ansveco, tipt.
Zwam onder de vloer en schimmel op de muren. Overduidelijk signalen van vochtproblemen. En zie die dan maar eens op te lossen. “Een bouwkundig vochtprobleem aanpakken, is zeer lastig”, zegt Sebastiaan Netten. “Er ligt dikwijls een combinatie van factoren aan ten grondslag: optrekkend vocht vanuit de kruipruimte, gebrekkige ventilatie of een lek gevelblad. Wie zich op de bron van de lekkage richt, legt niet per se de vinger op de zere plek.” Als niemand meer weet wat te doen, wordt zijn adviesbureau voor binnenklimaat ingeschakeld.
Vochtsituatie
De eerste stap in zo’n geval? De vochtsituatie analyseren met behulp van meetinstrumenten. Het komt namelijk regelmatig voor dat muren, vloeren en plafonds te vochtig zijn, maar schimmel of zwam zich nog niet laten zien. “Zeker bij het zetten van een aanbouw moet je rekening houden met een aantal zaken, en verbanden kunnen leggen.” Een praktijkvoorbeeld.
Ventilatie
“Stel dat de aanbouw beter is geïsoleerd dan de bestaande woning. Dan gaat de bewoner in het nieuwe deel minder stoken. Ventileren in de oudbouw hoeft niet is de overtuiging, omdat er voldoende wordt gestookt. Maar bij gebrekkige ventilatie wordt er meer waterdamp omgezet in vocht. Dat vervolgens hoger gelegen delen – bijvoorbeeld de zolder – opzoekt. En daar is je klimaatprobleem.”
Een ander ventilatie voorbeeld. “Als je beneden minder moet stoken omdat de isolatie van de uitbouw voor wooncomfort en besparing om de stookkosten zorgt, dan verlies je restwarmte voor de bovenverdieping. Extra koude in slaapkamers kan een kritieke maar gezond uitziende kamer veranderen in een beschimmelde kamer. Wil je dit probleem tackelen? Zorg voor voldoende ventilatie. Ook in ruimtes die je niet in verband brengt met een aanbouw.
Tekst loopt door onder de foto.
Schimmel op koude constructiedelen door gebrek aan ventilatie.
Meten
Ansveco werkt samen met zelfstandige bouwers die vochtproblemen bij verbouwingen en nieuwbouw onderkennen en systematisch aanpakken. Het meten van de vochtcondities is daarbij onontbeerlijk. Want als de metingen boven de grenswaarden zitten, heeft dat gevolgen voor de ventilatiecapaciteit in de nieuwe situatie. “Alleen redeneren vanuit het Bouwbesluit en de NEN-normen is niet voldoende. Elk project is anders. En dus is het wenselijk om de situatie per project te meten.”
Voorlichten
Ja, dat brengt extra kosten met zich mee. Kosten die je klant misschien niet wil betalen en liever kiest voor de goedkoopste aanbieder die een dergelijke meting nalaat. “Daarom is het belangrijk om mensen goed voor te lichten over vochtproblemen. Zeker ook omdat het in eerste instantie niet met het blote oog te zien is.”
Netten pleit ervoor dat elke zelfstandige bouwer cursussen volgt over hoe vocht in gebouwen ontstaat en wat je eraan kunt doen. Ook is het raadzaam om een vochtspecialist bij je project te betrekken. Nog vóór de bouw uiteraard. “Dat gebeurt veel te weinig.”
Waterdichting
Behalve de vochthuishouding is de intreding van vocht van buitenaf ook een heikel punt bij het realiseren van een aanbouw. Iemand die veel aandacht besteed aan de waterdichting is Michiel Brinkman van Brinkman Bouw. “Het is van groot belang dat de folies van de oud- en nieuwbouw goed op elkaar aansluiten. En je loodslabbes goed in de gevel achter de isolatie op het binnenblad aanbrengt.”
Aandachtspunten
Michiel heeft nog nooit een verbouwing uitgevoerd waarbij naderhand vochtproblemen optraden. “Een kwestie van logisch nadenken en handelen. Kijk, als je een badkamer of keuken gaat aanbouwen, zorg je voor extra maatregelen. Zoals een afzuigpunt. Waar dat afzuigpunt moet komen, overleg ik met de loodgieter of architect. Verder breng ik de folie – dampremmend of dampdoorlatend – aan zoals het hoort. Altijd EPDM-folie, omdat het een goede kwaliteit heeft.”
Hij adviseert steevast om in kruipruimten ventilatie aan te brengen en kwetsbare keldermuren aan de buitenkant waterkerend te maken. “Bij de bouw van kruipruimtes stort ik een betonvloer met een opstand, waarop het binnenblad wordt gestort. De naad tussen de kim en het binnenblad dicht ik met dakbedekkingsmateriaal op een hechtprimer. Maar andere maatregelen zijn ook denkbaar, zoals injectering.” De aansluitdetails krijgen extra aandacht. Er wordt ook niet op bespaard in het offertestadium. “Ik heb op de MTS les gehad in bouwfysica en heb ook een cursus waterdichte bouwaansluitingen gevolgd. Daardoor blijf ik kritisch op het waterdicht afsluiten van de aansluitingen.”
Tips voor de ontwerpfase:
– Vraag je af welke gebruiksfunctie de aanbouw krijgt. Welke gevolgen heeft dat voor het binnenklimaat?
– Meet de vochthuishouding in alle ruimten, vóór en na de verbouwing.
– Denk goed na over een gezonde balans tussen ventilatie en isolatie.
– Pas de oud- en nieuwbouw op elkaar aan qua isolatie en ventilatie.
– Hoeveel ventilatiecapaciteit is er nodig?
– Plaats de ventilatievoorzieningen op een voor de gebruiker comfortabele plek.
Tips voor de uitvoering:
– Zorg voor een doorlopende dampremmende folie rondom vloer, gevel en dak.
– Of is misschien een dampdoorlatende folie nodig?
– Breng loodslabbes in de gevel achter de (bestaande) isolatie op het binnenblad aan.
– Zijn alle aansluitdetails waterdicht afgesloten?
– Gebruik EPDM-folie, vanwege de technische eigenschappen.
– Breng waar nodig waterkerende lagen aan om vocht van de buitenkant te weren.
Lees ook: Aanbouw met scheuren.
Lees ook: Aanbouwpakket: fundering en vloer in één.
