Biobased bouwen staat volop in de belangstelling. De kans dat je klanten zullen vragen om te werken met andere materialen dan je gewend bent, wordt met de dag groter. “De vraag neemt sneller toe dan dat er zelfstandige bouwers zijn die dit doen.”
Al een paar jaar ziet Thomas Pijnenborgh – handelaar in ecologische bouwmaterialen – een stijgende vraag naar de producten in zijn ‘bouwhandel’. “Het versnelt ook. Dat komt omdat er steeds meer grotere en middelgrote projecten zijn waar biobased materialen in de constructies worden voorgeschreven.”
Lang was bouwen met biobased materialen iets voor particuliere woningbouw en CPO-projecten (collectief particulier opdrachtgeverschap). Voor de liefhebbers, zeg maar. Doelstellingen om de CO₂-uitstoot terug te dringen in de bouwsector zorgen ervoor dat biobased materialen steeds meer én grootschaliger worden toegepast. Dat komt het meest duidelijk naar voren in de geëxplodeerde aandacht voor bouwen in hout. Ook zijn er allerlei alternatieve isolatiematerialen in ontwikkeling. Veelal nog experimenteel, maar industriële isolatiematerialen uit houtwol, stro, cellulose, schapenwol en vlas bestaan al (veel) langer.
Tekst loopt door onder de foto.
Schapenwol als vloerisolatie.
Groene bouwmaterialen
Thomas is oprichter van Groene Bouwmaterialen. Eén van de grootste – zo niet de grootste – handelaar in ecologische bouwmaterialen in Nederland. Zijn klantenkring bestaat uit particulieren, aannemers, zzp’ers en prefab bouwers. Daarnaast bedient hij met het bedrijf Groene Bouw Systemen (Green Building Systems) de reguliere bouwmaterialenhandel, die daardoor nu ook dit type materialen kan leveren. In alle gevallen gaat het om producten en kennis over de toepassing. Want biobased bouwen is toch net andere koek dan veel bouwers gewend zijn.
“Door de manier van bouwen die in Nederland altijd leidend is geweest, bestaat er een aantal veel voorkomende constructies, waarvan iedereen wel weet hoe het moet. Datzelfde gebeurt binnen het biobased bouwen. Die kennis ligt bij ons op de plank. Inclusief alle materialen die daarbij passen. Constructieplaten, isolatie, mortels, kalkhennep blokken als alternatief voor Ytong, kurk voor dekvloeren. Het is heel breed.”
Dampremmend of niet?
Groene Bouwmaterialen krijgt veel vragen over de opbouw van constructies. Moet daar een dampremmende folie in of hoeft dat niet? Hoe zit het met luchtdicht bouwen? “Daar bestaan misverstanden over”, weet Thomas. “Je moet wel luchtdicht bouwen, maar dat betekent niet per se dampdicht. Luchtdichting is belangrijker dan dampremming als je biobased bouwt, omdat de materialen zelf vochtregulerend zijn. Op momenten in de tijd dat er wat condens optreedt, reguleren de materialen dat gewoon weg. Ga je dikker isoleren, dan moet je wel degelijk – óók wanneer je biobased materialen gebruikt – licht damp gaan remmen. En bij heel dik isoleren, moet de opbouw sterker dampremmend zijn aan de binnenkant.”
Tekst loopt door onder de foto.
Bij biobased bouwen is luchtdichting belangrijker dan dampremming.
Weten wat je doet
Een veel gebruikte folie bij de isolatiematerialen is de Pro Clima Intello. Een vochtregulerende membraanfolie. Die is een groot deel van de tijd dampopen en wanneer nodig relatief dampdicht. “Daarmee bouw je een ideale constructie.”
Ook zijn er licht dampremmende constructieplaten die geschikt zijn om mee te bouwen. “Dat is slechts een kwestie van plaatnaden aftapen. Je spaart de folies uit die je bij glas- en steenwol absoluut nodig zou hebben gehad. Heel interessant.” Het mooie aan biobased materialen die sterk vochtregulerend zijn? Je hebt meer bandbreedte. “Het materiaal kan meer aan. Maar je wil nog steeds niet dat er punten in de constructie zijn waar constructiehout eventueel kan worden aangetast. Dus je moet je wel aan bepaalde regels houden.”
Risico’s
Het is volgens Thomas “eigenlijk bizar” om minerale wol in een houtconstructie te verwerken. “Minerale wol kan helemaal geen vocht reguleren. Het is wél dampopen. Daarmee neem je enorme risico’s voor je toekomstige constructie.” Een heel dicht schuim is ook niet geschikt. “Het is te dampdicht voor dat type constructie. Het constructiehout moet dan in z’n eentje het vocht reguleren. Dus in die zin: houtbouw en biobased isoleren gaan goed samen.”
Lees ook: Biobased bouwmethodes op een rij.
Lees ook: Wiet, waarom niet?
